Σημαντική μείωση των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα, της πρώτης σε συχνότητα και θνητότητα μορφής της νόσου παγκοσμίως, μπορεί να φέρει η έγκαιρη διάγνωση.

Η έγκαιρη ανίχνευση μπορεί να επιτευχθεί με τον προσυμπτωματικό έλεγχο σε ομάδες υψηλού κινδύνου με χρήση χαμηλής δόσης ακτινοβολίας αξονικής τομογραφίας θώρακος, ο οποίος μπορεί να εντοπίσει τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου σε πρώιμο στάδιο, μειώνοντας τη θνητότητα και αυξάνοντας το προσδόκιμο ζωής των ασθενών.

Αυτό τόνισαν επιστήμονες στην εκδήλωση που οργάνωσε στη Θεσσαλονίκη ο μη κερδοσκοπικός φορέας FairLife – Φροντίδα και Πρόληψη για τον καρκίνο του πνεύμονα, την πρώτη της ενημερωτικής καμπάνιας που πραγματοποιεί μετά την απόφαση του υπουργείου Υγείας για ένταξη του προσυμπτωματικού ελέγχου στο Εθνικό Σύστημα Υγείας

Σύμφωνα με στοιχεία από το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Καρκίνου, τα οποία παρουσίασε ο Ελευθέριος Ζέρβας, πνευμονολόγος – φυματɩολόγος, διευθυντής της 7ης Πνευμονολογɩκής Κλɩνɩκής καɩ Βρογχοσκοπɩκής Μονάδας του ΕΣΥ «Χρήστος Γκάγκας» στο νοσοκομείο Σωτηρία, μέσα στο 2022 έγιναν 2,5 εκ νέες διαγνώσεις και καταγράφηκαν 1,8 εκ. θάνατοι από καρκίνου του πνεύμονα. Αντίστοιχα, όπως ανέφερε, στην Ελλάδα 8.500 άνθρωποι κάθε χρόνο εκδηλώνουν καρκίνο του πνεύμονα και δυστυχώς 7 στους 10 δεν θα καταφέρουν ζήσουν πάνω από πέντε χρόνια.

Ο κ. Ζέρβας επισήμανε ότι ο καρκίνος του πνεύμονα σχετίζεται κατά 80% με το κάπνισμα, ενώ επιβαρυντικά στοιχεία είναι η μόλυνση της ατμόσφαιρας και κυρίως τα μικροσωματίδια και η έκθεση σε άλλους καρκινογόνους παράγοντες. Τα νούμερά του τείνουν να σταθεροποιηθούν τα τελευταία χρόνια με τις προσπάθειες που γίνονται σε για τη διακοπή του καπνίσματος και τη μείωσή του, αλλά και του προσυμπτωματικού ελέγχου.

«Δυστυχώς τα ποσοστά επιβίωσης εξακολουθούν να παραμένουν απογοητευτικά σε παγκόσμιο επίπεδο. Στις ΗΠΑ που έχουν καλά στοιχεία, μόλις το 18% έχουν πενταετή επιβίωση σε αντίθεση με άλλες μορφές καρκίνου, όπως του μαστού και του παχέως εντέρου, αλλά του προστάτη που το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης φτάνει το 100%. Άρα βρισκόμαστε πίσω σε αυτό, γιατί οι περισσότερες διαγνώσεις γίνονται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου, καθώς ο καρκίνος του πνεύμονα δεν δίνει συμπτώματα μέχρι να φτάσει σε προχωρημένο στάδιο», τόνισε ο κ. Ζέρβας.

Οι μελέτες

Ο ίδιος σημείωσε πως ότι πρόσφατη έρευνα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου έδειξε ότι μόνο το 11% διαγνώσεων έγιναν στο πλαίσιο ενός προληπτικού ελέγχου, ποσοστό εξαιρετικά χαμηλό για ευρωπαϊκή χώρα. Κι αυτό παρότι, αν η νόσος διαγνωστεί πρώιμα, η πενταετής επιβίωση μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει το 60%.

Ο κ. Ζέρβας παρουσίασε τα αποτελέσματα μεγάλης μελέτης που έγινε σε περίπου 20.000 άτομα σε Βέλγιο και Ολλανδία, τα οποία παρακολουθούνταν σε βάθος δεκαετίας με χρήση χαμηλής δόσης ακτινοβολίας αξονικής τομογραφίας θώρακος ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Η μελέτη που έγινε σε ομάδες υψηλού κινδύνου, κυρίως άνδρες, έδειξε ότι με τον προσυμπτωματικό έλεγχο μπορεί να επιτευχθεί μείωση θνητότητας σε ποσοστό 25%. Αντίστοιχα ευρήματα, όπως είπε, έχουν επιβεβαιωθεί και από άλλες μελέτες.

Μοναδικό μειονέκτημα, σύμφωνα με τον κ. Ζέρβα, είναι ότι η χαμηλής δόσης ακτινοβολίας αξονική τομογραφία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη και εμφανίζει πολλά ευρήματα που φτάνουν σε πολλές περιπτώσεις στο 20%, από τα οποία μόνο το 1% είναι καρκίνοι. «Προσπαθούμε ως ιατρική κοινότητα να βελτιώσουμε τη μέθοδο και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να βοηθήσει στο να μειώσουμε τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα», ανέφερε και πρόσθεσε ότι η έκθεση στην ακτινοβολία, για την οποία υπάρχει φόβος, θα μειωθεί ακόμα περισσότερο, με την πολύ χαμηλής δόσης αξονική, η οποία αναμένεται να έρθει το επόμενο διάστημα.