Το 2025, και οι 32 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ έχουν επιτύχει τον στόχο του 2% του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες, σύμφωνα με ανακοίνωση της Συμμαχίας. Αυτό σηματοδοτεί σημαντική πρόοδο, καθώς το 2024 περισσότερες από 10 χώρες δεν πληρούσαν αυτόν τον στόχο. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στην ενίσχυση των στρατιωτικών ανησυχιών μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022 και στην πίεση των ΗΠΑ για μεγαλύτερη συνεισφορά από τους Ευρωπαίους συμμάχους.
Νέος στόχος: 5% του ΑΕΠ έως το 2035
Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη τον Ιούνιο του 2025, οι ηγέτες συμφώνησαν σε έναν νέο, πιο φιλόδοξο στόχο: να αφιερώνουν τουλάχιστον το 5% του ΑΕΠ τους σε αμυντικές και συναφείς δαπάνες έως το 2035. Αυτός ο στόχος χωρίζεται σε δύο μέρη: 3,5% για τις βασικές αμυντικές δαπάνες και 1,5% για δαπάνες που σχετίζονται με την ασφάλεια, όπως κυβερνοάμυνα και υποδομές.
Πολωνία, Λιθουανία και Λετονία ηγούνται στον νέο στόχο
Αυτή τη στιγμή, μόνο τρεις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ πληρούν τον νέο στόχο του 3,5%:
Πολωνία: 4,48% του ΑΕΠ
Λιθουανία: 4,0% του ΑΕΠ
Λετονία: 3,73% του ΑΕΠ
Οι χώρες αυτές, κυρίως λόγω της γεωπολιτικής τους θέσης κοντά στη Ρωσία, έχουν ενισχύσει σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες.
Προκλήσεις και αντιδράσεις
Παρά τη γενική συμφωνία, η Ισπανία ζήτησε εξαίρεση από τον νέο στόχο, επικαλούμενη την ανάγκη για ισχυρότερη κοινωνική πολιτική και περιβαλλοντικές επενδύσεις. Η αντίδραση αυτή ενδέχεται να προκαλέσει εντάσεις εντός της Συμμαχίας, καθώς οι ΗΠΑ, υπό την ηγεσία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, πιέζουν για μεγαλύτερη συνεισφορά από τους Ευρωπαίους συμμάχους.
Συνολική εικόνα
Η συνολική δαπάνη για την άμυνα το 2025 αναμένεται να ξεπεράσει το 1,5 τρισεκατομμύριο δολάρια, με τον μέσο όρο των χωρών του ΝΑΤΟ να ανέρχεται στο 2,2% του ΑΕΠ. Ωστόσο, η επίτευξη του νέου στόχου του 5% απαιτεί σημαντική αύξηση των δαπανών, με τις χώρες να καλούνται να καταθέσουν εθνικά σχέδια έως το 2026 και να υποβληθούν σε αξιολόγηση το 2029.
