Αν και οι ηλεκτρονικές αγορές μας κράτησαν ασφαλείς κατά τη διάρκεια των χρόνων του κορωνοϊού, φαίνεται πως τελικά δεν παρέχουν την ίδια «ασφάλεια» για το περιβάλλον μας, αφήνοντας πίσω τους ένα αρνητικό οικολογικό αποτύπωμα
Το online shopping έγινε το πιο πολύτιμο μας εργαλείο τα τελευταία χρόνια. Ειδικά μέσα στην εποχή που επικράτησε ο covid-19, οι ηλεκτρονικές αγορές εκτοξεύθηκαν παγκοσμίως και όχι αδίκως αφού έφεραν μαζί τους επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο αγοράζουμε αγαθά, προσφέροντας ευκολία, ποικιλία και συχνά χαμηλότερες τιμές ακριβώς στην πόρτα μας, μόνο με ένα κλικ. Σήμερα, αν και ο covid μοιάζει με μια κακή ανάμνηση, τα ηλεκτρονικά ψώνια συνεχίζουν να είναι παρόντα στην καθημερινότητά μας, με όλο και περισσότερες νέες εφαρμογές να ξεπηδούν για να διευκολύνουν την περιήγησή μας στο διαδίκτυο και την αγορά προϊόντων. Με ευκολία, ταχύτητα, ακρίβεια και σχεδόν ελάχιστη αναμονή, πλέον μπορούμε να έχουμε από ζευγάρια παπουτσιών, ρούχα, έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές και πρώτες ύλες στην πόρτα μας σε ελάχιστες ώρες.
Όσο ιδανικό όμως και αν ακούγεται το ηλεκτρονικό εμπόριο, δεν έρχεται χωρίς το αρνητικό του φορτίο, το οποίο φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά το περιβάλλον μας. Από την υπερβολική χρήση πλαστικού και άλλων παρόμοιων υλικών στη συσκευασία έως τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα logistics παράδοσης, οι ηλεκτρονικές αγορές αποτελούν τελικά πρόκληση για τη βιωσιμότητα. Υπάρχει άραγε τρόπος να περιορίσουμε αυτό το αποτύπωμα;
Το περιβαλλοντικό κόστος των ηλεκτρονικών αγορών
Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στη μη βιωσιμότητα των ηλεκτρονικών αγορών είναι το αποτύπωμα άνθρακα που σχετίζεται με τις μεταφορές. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές αγορές, όπου τα αγαθά μεταφέρονται μαζικά στα καταστήματα, οι ηλεκτρονικές αγορές συχνά περιλαμβάνουν πολλαπλές, εξατομικευμένες παραδόσεις απευθείας στους καταναλωτές. Αυτό το σύστημα έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερο αριθμό διαδρομών με οχήματα, συμβάλλοντας στην αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Μάλιστα, εκτιμάται ότι οι παραδόσεις κατευθείαν στον καταναλωτή μπορούν να συμβάλουν έως και στο 53% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της διαδικασίας παράδοσης. Το ζήτημα αυτό επιδεινώνεται όταν οι καταναλωτές επιλέγουν την ταχεία αποστολή, η οποία συχνά οδηγεί σε μισογεμάτα οχήματα παράδοσης ή σε αερομεταφορές, οι οποίες είναι πολύ πιο δαπανηρές σε άνθρακα.
Haul και unboxing vs πλανήτης Γη
Μια άλλη σημαντική περιβαλλοντική ανησυχία με τις ηλεκτρονικές αγορές είναι και ο τεράστιος όγκος των αποβλήτων συσκευασίας που δημιουργούνται. Οι διαδικτυακές αγορές συνοδεύονται συνήθως από στρώματα συσκευασίας: πλαστικές σακούλες, χαρτοκιβώτια, περιτύλιγμα με φυσαλίδες, μαξιλάρια αέρα και πολλά άλλα. Ενώ ορισμένες από αυτές τις συσκευασίες είναι ανακυκλώσιμες, πολλές από αυτές δεν είναι, ή καταλήγουν στις χωματερές λόγω μόλυνσης ή ακατάλληλων πρακτικών ανακύκλωσης.
Φυσικά, η άνοδος της «κουλτούρας του unboxing» και του haul – μια βιντεοσκόπηση όπου ένα άτομο δείχνει και μιλάει για αντικείμενα που έχει αγοράσει πρόσφατα – έχει επιδεινώσει αυτό το πρόβλημα, καθώς οι εταιρείες χρησιμοποιούν επιπλέον συσκευασίες για να δημιουργήσουν μια «premium» εμπειρία για τον καταναλωτή. Αυτό συχνά περιλαμβάνει πολλαπλά στρώματα πλαστικού και μη ανακυκλώσιμα υλικά που συμβάλλουν σημαντικά στα παγκόσμια πλαστικά απόβλητα. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (EPA), οι συσκευασίες ευθύνονται για περίπου 30% του συνόλου των αποβλήτων που παράγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, και οι ηλεκτρονικές αγορές αποτελούν βασικό παράγοντα αυτής της τάσης.
Επίσης η τάση του haul που όλο και περισσότεροι influencers και διαδικτυακές προσωπικότητες προωθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αγοράζοντας τεράστιες ποσότητες πραγμάτων από διάφορα brands, επιδεινώνει το πρόβλημα και στηρίζει τις άσκοπες αγορές και τον ακραίο ηλεκτρονικό καταναλωτισμό.
Οι επιστροφές και το κρυφό τους κόστος
Η ευκολία της επιστροφής των ειδών που αγοράζονται μέσω διαδικτύου είναι ένα άλλο κρυφό περιβαλλοντικό κόστος. Τα υψηλά ποσοστά επιστροφών είναι συνηθισμένα στις ηλεκτρονικές αγορές, ιδίως για τα είδη μόδας. Όταν τα προϊόντα επιστρέφονται, πρέπει να μεταφέρονται πίσω στις αποθήκες, συχνά σε μεγάλες αποστάσεις, διπλασιάζοντας τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με αυτή την αγορά. Επιπλέον, δεν μεταπωλούνται όλα τα επιστρεφόμενα προϊόντα. Σε πολλές περιπτώσεις, ιδίως για τα είδη γρήγορης μόδας, οι επιστροφές δεν επανατοποθετούνται αλλά στέλνονται απευθείας σε χωματερές ή αποτεφρώνονται, επειδή είναι φθηνότερο για τις εταιρείες να τα απορρίψουν παρά να τα επανασυσκευάσουν και να τα μεταπωλήσουν. Αυτή η σπάταλη πρακτική επηρεάζει σημαντικά το περιβάλλον, συμβάλλοντας στη δημιουργία περιττών αποβλήτων και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Οδηγός για βιώσιμες ηλεκτρονικές αγορές
Αν και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ηλεκτρονικών αγορών είναι άκρως ανησυχητικές, υπάρχουν τρόποι να ελαχιστοποιήσουμε το αποτύπωμά τους και να κάνουμε τις αγορές μας πιο βιώσιμες. Ακολουθεί ένας οδηγός για τη λήψη πιο περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένων αποφάσεων κατά τις διαδικτυακές αγορές:
1. Επιλέξτε βιώσιμες μάρκες και εμπόρους λιανικής πώλησης
Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να ψωνίζετε βιώσιμα στο διαδίκτυο είναι να υποστηρίζετε μάρκες και λιανοπωλητές που έχουν δεσμευτεί για βιώσιμες πρακτικές. Αναζητήστε εταιρείες που δίνουν προτεραιότητα στις φιλικές προς το περιβάλλον συσκευασίες, στην ηθική προμήθεια και στις επιλογές αποστολής με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα. Πολλές μάρκες είναι επίσης «διαφανείς» όσον αφορά τις προσπάθειές τους για βιωσιμότητα, παρέχοντας λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την αλυσίδα εφοδιασμού και τα υλικά τους.
Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε εργαλεία και πλατφόρμες που βαθμολογούν τις εταιρείες με βάση τον περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπό τους, βοηθώντας σας να κάνετε ενημερωμένες επιλογές.
2. Ενοποιήστε τις παραγγελίες για να μειώσετε τη συσκευασία και τις εκπομπές
Όποτε είναι δυνατόν, ενοποιήστε τις αγορές σας σε λιγότερες παραγγελίες για να μειώσετε τα απόβλητα συσκευασίας και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις πολλαπλές παραδόσεις. Πολλοί διαδικτυακοί λιανοπωλητές, όπως η skroutz.gr προσφέρουν κίνητρα για την αγορά πολλών ειδών σε μία παραγγελία, όπως δωρεάν αποστολή ή εκπτώσεις. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ο αριθμός των διαδρομών που πρέπει να κάνουν τα οχήματα παράδοσης, ελαχιστοποιώντας τις συνολικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Αποφύγετε να επιλέγετε επιλογές ταχείας ή αυθημερόν παράδοσης, οι οποίες συχνά οδηγούν σε μισοάδεια φορτηγά παράδοσης ή ακόμη και σε αερομεταφορά. Προτιμήστε την τυπική αποστολή ή ακόμη και επιλογές παράδοσης φιλικές προς το περιβάλλον, οι οποίες επιτρέπουν στους λιανοπωλητές να ενοποιούν τις αποστολές πιο αποτελεσματικά και να χρησιμοποιούν λιγότερο δαπανηρές μεθόδους μεταφοράς άνθρακα.
3. Επιλέξτε ελάχιστη ή φιλική προς το περιβάλλον συσκευασία
Όταν κάνετε ηλεκτρονικό έλεγχο, αναζητήστε επιλογές που σας επιτρέπουν να επιλέξετε ελάχιστη ή φιλική προς το περιβάλλον συσκευασία. Ορισμένες εταιρείες παρέχουν αυτή την επιλογή για να μειώσουν τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις. Αν δεν μπορείτε να βρείτε αυτή την επιλογή, σκεφτείτε να απευθυνθείτε στην υπηρεσία εξυπηρέτησης πελατών της εταιρείας για να ζητήσετε μειωμένη συσκευασία.
Υποστηρίξτε μάρκες που έχουν υιοθετήσει βιώσιμες πρακτικές συσκευασίας, όπως η χρήση βιοδιασπώμενων υλικών, ανακυκλωμένου περιεχομένου ή επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών.
4. Προσέξτε τις επιστροφές
Ελαχιστοποιήστε τις επιστροφές, λαμβάνοντας πιο ενημερωμένες αποφάσεις κατά την αγορά μέσω διαδικτύου. Δώστε μεγάλη προσοχή στους πίνακες μεγεθών, τις κριτικές προϊόντων και τις περιγραφές υλικών για να διασφαλίσετε ότι το προϊόν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες σας. Εάν δεν είστε σίγουροι για ένα προϊόν, σκεφτείτε να επικοινωνήσετε με τον έμπορο λιανικής πώλησης για περισσότερες πληροφορίες πριν από την αγορά.
Όταν οι επιστροφές είναι απαραίτητες, προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε σημεία παράδοσης αντί να ζητάτε παραλαβή από το σπίτι. Τα σημεία απόρριψης συχνά ενοποιούν τις επιστροφές, μειώνοντας τον αριθμό των απαιτούμενων διαδρομών με οχήματα και, συνεπώς, τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
5. Ψωνίστε μεταχειρισμένα ή νοικιάστε αντικείμενα όταν είναι δυνατόν
Οι διαδικτυακές αγορές για μεταχειρισμένα είδη, όπως το eBay, το ThredUp και το Poshmark, είναι εξαιρετικοί τρόποι για να κάνετε αγορές με βιώσιμο τρόπο. Αυτές οι πλατφόρμες παρατείνουν τον κύκλο ζωής των προϊόντων, μειώνοντας τη ζήτηση για νέα αγαθά και το σχετικό περιβαλλοντικό κόστος.
6. Υποστηρίξτε τις τοπικές επιχειρήσεις με ηλεκτρονικά καταστήματα
Οι τοπικές αγορές, ακόμη και online, είναι ένας άλλος τρόπος για να ελαχιστοποιήσετε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αγορών σας. Η υποστήριξη τοπικών επιχειρήσεων που προσφέρουν ηλεκτρονικές αγορές μπορεί να μειώσει τις εκπομπές ρύπων που σχετίζονται με τη μεταφορά σε μεγάλες αποστάσεις. Οι τοπικές επιχειρήσεις έχουν συχνά μικρότερες αλυσίδες εφοδιασμού και οι μέθοδοι παράδοσής τους συνήθως συνεπάγονται λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
7. Αντισταθμίστε το ανθρακικό σας αποτύπωμα
Αρκετοί διαδικτυακοί λιανοπωλητές και πλατφόρμες προσφέρουν πλέον τη δυνατότητα αντιστάθμισης του αποτυπώματος άνθρακα της αγοράς σας. Οι αντισταθμίσεις άνθρακα σας επιτρέπουν να συνεισφέρετε σε περιβαλλοντικά έργα, όπως η αναδάσωση ή οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην εξισορρόπηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που δημιουργούνται από την αγορά σας.
Ενώ οι ηλεκτρονικές αγορές είναι λοιπόν αναμφισβήτητα βολικές και συχνά αναγκαίες, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους είναι επίσης σημαντικές. Λαμβάνοντας ωστόσο τα προαναφερθέντα μέτρα, μπορούμε ως καταναλωτές να απολαύσουμε τα οφέλη του online shopping και να μειώσουμε παράλληλα το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα, συμβάλλοντας σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
protothema.gr