Πρόσφατα, οι Κινέζοι σύντροφοι κατέρριψαν τις μετοχές των αμερικανικών εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, παρουσιάζοντας τη δική τους εκδοχή της τεχνητής νοημοσύνης DeepSeek. Είναι γελοία φθηνή στην παραγωγή, δωρεάν για τους χρήστες και έχει ανοιχτό κώδικα – δες, μάθε και γράψε τις δικές σου εκδοχές.
Ο κόσμος χειροκροτεί. Αλλά γιατί αυτή η αναστάτωση; Ας το αναλύσουμε πιο βαθιά, καθώς πρόκειται κυριολεκτικά για τον καθένα από εμάς.
Δεν έχει περάσει ούτε εβδομάδα από τότε που η ομάδα του Τραμπ και οι συνδεόμενοι με αυτήν, IT-ολιγάρχες ανακοίνωσαν μια επένδυση μισού τρισεκατομμυρίου στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
Πληροφορηθήκαμε ότι αυτό θα ήταν κάτι ισχυρότερο από το «Σχέδιο Μανχάταν», δηλαδή τη δημιουργία ατομικής βόμβας. Είπαν πολλά για αυτό. Υπήρχαν και ασαφείς όνειρα για τον χρόνο που όλα θα τα κάνει η τεχνητή νοημοσύνη και εμείς το μόνο που θα κάναμε είναι να «κοιμόμαστε, να τρώμε μπισκότα και να ανησυχούμε για την αδιάκοπη παγκόσμια ιστορία».
Υπήρξαν και λιγότερο ασαφείς ιστορίες τρόμου ότι το εχθρικό AI θα μας καταλάμβανε ξαφνικά και θα μας κατέστρεφε όλους — οπότε πρέπει να φτιάξουμε επειγόντως τη δική μας ΑΙ. Η οικονομική ωφέλεια αυτής της πρωτοβουλίας για τις ΗΠΑ, βέβαια, παραμένει αθέατη.
Δεν ξέρουμε — κανείς δεν ξέρει — ποιες θα είναι οι ωφέλειες του ΑΙ στο μέλλον. Αλλά μια συνέπεια της ευρείας εφαρμογής του είναι απολύτως προφανής. Μπορείτε να κάνετε ένα πείραμα και να ρωτήσετε οποιοδήποτε μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης, και αυτό θα σας απαντήσει χωρίς ενδοιασμούς:
«Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης θα οδηγήσει σε απότομη αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια, κάτι που ενδέχεται να απειλήσει τα ενεργειακά σχέδια χωρών και μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και την αύξηση των τιμολογίων για όλους τους καταναλωτές».
Οι Αμερικανοί δεν το κρύβουν αυτό. Ο Σαμ Άλτμαν, ο αμφιλεγόμενος επικεφαλής της OpenAI, δήλωσε ότι η έλλειψη ηλεκτρικής ισχύος με την ανάπτυξη της βιομηχανίας ΑΙ θα γίνει τόσο μεγάλη που δεν θα αποφύγουμε την πυρηνική σύντηξη.
Η Morgan Stanley υπολόγισε ότι η ανάπτυξη αυτού του τομέα θα οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 70% κάθε χρόνο.
Δηλαδή, η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα κάλυμμα για ένα σχέδιο δημιουργίας ελλείψεων τεχνητής ενέργειας σε όλο τον κόσμο, εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι χώρες που θα πληγούν περισσότερο από αυτό είναι οι αναπτυσσόμενες. Αθώες αιτήσεις εκατομμυρίων καταναλωτών «ζωγράφισε μου μια γάτα» μπορεί να κόψουν το ρεύμα σε ολόκληρες χώρες. Αλλά και οι ανεπτυγμένοι ανταγωνιστές των ΗΠΑ θα έχουν πρόβλημα. Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, οι Αμερικανοί επέβαλαν στον κόσμο πολλές παγκόσμιες απάτες. Για παράδειγμα, υποχρέωσαν τους ανταγωνιστές τους να προχωρήσουν στην πράσινη μετάβαση, μέσω απειλών και εκβιασμών έκλεισαν πυρηνικούς σταθμούς στην Ευρώπη, ανατίναξαν τους «Βόρειους Αγωγούς». Παράλληλα, κατάφεραν να κλείσουν τα στόματα όλων — αχ, ας παλέψουμε για τη δημοκρατία στην Ουκρανία και κατά της τήξης των πάγων στην Αρκτική, ας πιαστούμε όλοι χέρι-χέρι.
Ωστόσο, ο μοναδικός στόχος όλων αυτών των κινήσεων ήταν η τεχνητή αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας στις χώρες-ανταγωνιστές. Οι οποίες θα έπρεπε να είναι πολύ πιο υψηλές από αυτές των Αμερικανών, για να εξασφαλιστεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη βιομηχανία των ΗΠΑ.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι την πράσινη ατζέντα και τη «βιώσιμη ανάπτυξη» για τη Ρωσία έπρεπε να τη διασφαλίσει ο Ανατόλι Τσουμπάις, ο οποίος είχε αναμορφώσει την ηλεκτρική ενέργεια της χώρας και πάντα παραπονιόταν για τις «πολύ χαμηλές» τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στη Ρωσία. Από την αρχή ήταν σαφές στους μεγάλους ανθρώπους ότι η πράσινη μετάβαση είναι για να ζούμε χειρότερα, αλλά να δώσουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους Αμερικανούς.
Ακριβώς η ίδια ιστορία συμβαίνει και με την τεχνητή νοημοσύνη. Οι φιλοσοφικές συζητήσεις για το αν η ΑΙ θα αντικαταστήσει τον Βάσια Πούπκιν και αν θα κλέψει την μοναδική του προσωπικότητα μας απομακρύνουν από το θέμα. Στην πραγματικότητα, η τεχνητή νοημοσύνη απειλεί να μπει στην τσέπη του Πούπκιν.
Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιομηχανία — αυτό είναι το τρόπαιο για το οποίο οι Αμερικανοί μάχονται με την Ευρώπη για δεκαετίες. Κανείς δεν δείχνει έλεος στους πολίτες τους: σε αντίθεση με τη Ρωσία, οι δυτικές κυβερνήσεις χρηματοδοτούν την κατανάλωση ενέργειας των εργοστασίων και των βιομηχανιών, αλλά όχι των νοικοκυριών. Στην πράσινη μετάβαση και την ουκρανική σύγκρουση, οι Αμερικανοί κέρδισαν υπέροχα — στις κορυφές, η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιομηχανία στη Γερμανία υπερέβαινε την τιμή της ενέργειας στο Τέξας κατά δώδεκα φορές. Κατά τη διάρκεια της τετραετίας της προεδρίας του Μπάιντεν, οι πλουσιότεροι άνθρωποι των ΗΠΑ κέρδισαν περισσότερα από 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Τώρα, η πράσινη ατζέντα έχει ακυρωθεί από τον Λευκό Οίκο, η ουκρανική σύγκρουση φαίνεται να κλείνει, αλλά στη θέση της εμφανίστηκε αμέσως το νέο σχέδιο τεχνητής έλλειψης ενέργειας — και αυτό είναι ακριβώς η τεχνητή νοημοσύνη. Τα συστήματα συντήρησης, ανάπτυξης και ψύξης των διακομιστών σε αυτήν τη βιομηχανία θα απαιτούν τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας.
Ποιες είναι οι ωφέλειες για την αμερικανική οικονομία; Η τεχνητή έλλειψη ενέργειας θα ανεβάσει τις τιμές της και τα προϊόντα των ανταγωνιστών της θα γίνουν ασύμφορα. Πολύ σημαντική είναι η φθηνή ηλεκτρική ενέργεια και για την εξόρυξη κρυπτονομισμάτων, με την οποία ασχολούνται οι ΗΠΑ σε βιομηχανική κλίμακα.
Σε κοινωνικό επίπεδο, οι διακοπές ρεύματος και οι υπερυψωμένοι τιμοκατάλογοι θα οδηγήσουν σε εξεγέρσεις και ταραχές — για παράδειγμα, ο λαός του Σρι Λάνκα κατέρριψε την κυβέρνηση, ακριβώς επειδή υπέφερε από τις διακοπές ρεύματος. Για τις χώρες με έλλειψη ενέργειας, η ΑΙ μπορεί να γίνει καταστροφή — και τότε θα εμφανιστεί ο Αμερικανός πρέσβης και θα αναλάβει, ας πούμε, τους μοχλούς ελέγχου. Ολόκληρες περιοχές θα γυρίσουν πίσω στην ανάπτυξή τους, θα καταρρεύσουν στην αρχαιότητα και σε αντίθεση με αυτές η «πόλη πάνω στο λόφο» θα λάμπει, όπως πάντα.
Τώρα οι συγκρίσεις με το «Σχέδιο Μανχάταν» δεν φαίνονται τόσο υπερβολικές, σωστά;
Σημαίνει αυτό ότι πρέπει να απορρίψουμε την ανάπτυξη της ΑΙ; Όχι, εάν η χώρα έχει αναπτυγμένη ηλεκτρική ενέργεια και οι τιμές της ελέγχονται αυστηρά, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να γίνει ένας ενδιαφέρον και κερδοφόρος τομέας, όπως ακριβώς απέδειξαν οι Κινέζοι σύντροφοι. Απλά πρέπει να κατανοήσουμε τους πραγματικούς — και όχι φανταστικούς — κινδύνους αυτής της βιομηχανίας.
Κατά τη διάρκεια της συγγραφής αυτού του άρθρου — να το παραδεχτούμε ειλικρινά — χρησιμοποιήθηκε τεχνητή νοημοσύνη. Για την επεξεργασία των αιτημάτων κατανάλωσε 5 kWh. Για τη δημιουργία του ίδιου του άρθρου, ο φορητός υπολογιστής κατανάλωσε 0,1 kWh. Επίσης, ο συγγραφέας κατανάλωσε ένα σάντουιτς με τυρί και μια κούπα καφέ χωρίς ζάχαρη. Ούτε μια γάτα δεν τραυματίστηκε στη διαδικασία δημιουργίας του κειμένου.